بهره‌گیری از خلاقیت در زندگی، نیازمند تجربه و خبرگی در دانش تخصصی، آشنایی با مهارت‌های تفکر خلاق و نهایتاً داشتن انگیزه برای حل مسئله است.
خلاقیت فرایند تولید ایده‌های متعدد و معنادار است. اندیشمندان و مدیران مختلفی هستند که دانش و تجربیات خود را در کتاب‌های مختلف در اختیار علاقه‌مندان قرار داده‌اند.
در این مطلب با 6 کتاب معتبر در حوزه تفکر خلاق و پرورش خلاقیت آشنا می‌شوید؛ این کتاب‌ها بهترین فرصت برای آشنایی با ایده خلاق‌ترین نویسندگان و مدیران دنیاست.
فهرست محتوا
6 کتابی که به شما در پرورش تفکر خلاق کمک می‌کند
-
خودباوری در خلاقیت؛ در جستجوی خلاقیت گمشده
نویسنده: دیوید کلی، تام کلی
مترجم: مهدی کیامهر، مرتضی خضری‌پور
ناشر: آریانا قلم
به نظر شما، خلاقیت نعمتی خدادادی و ذاتی است و بعضی افراد ذاتاً خلاق هستند و بعضی دیگر نه؟
یا گمان می‌کنید همه افراد به صورت بالقوه خلاق هستند و تلاش افراد و شرایط محیطی است که باعث می‌شود خلاقیت آنها پرورش یابد؟
دیوید کلی و تام کلی (David and Tom Kelley)، نویسندگان کتاب «خودباوری در خلاقیت» (Creative Confidence) و صاحبان و بنیانگذاران شرکت بین‌المللی IDEO که با محوریت خلاقیت و نوآوری فعالیت می‌کند، تاکید دارند که برخلاف باور غالب در جوامع، خلاقیت خصلتی ذاتی نیست و همه مردم ظرفیت بالایی در خلاقیت دارند که باید شکوفا شود.
این کتاب با رویکردی عمل‌گرایانه به افراد در کسب خودباوری در خلاقیت برای زندگی فردی یاری می‌رساند. ضمن اینکه راه را برای موفقیت مدیران و سازمان‌ها هموار می‌کند
نویسندگان کتاب خودباوری در خلاقیت معتقدند افراد در هر سن و موقعیت کاری می‌توانند خلاقیت درونی خود را پرورش دهند.
دانلود PDF صفحاتی از کتاب خودباوری در خلاقیت
-
تفکر جانبی؛ کتاب درسی خلاقیت
نویسنده: ادوارد دوبونو
مترجم: مرتضی نادری دره شوری
ناشر: پژواک
ادوارد دوبونو در کتاب «تفکر جانبی» (Lateral thinking) تلاش نمی‌کند از شما یک اینشتین یا داوینچی بسازد اما با تکنیک‌هایی یاد می‌دهد برای پرورش خلاقیت، نباید منتظر معجزه بمانید. خلاقیت در تمام حوزه‌های زندگی بُعدی مهم و جدانشدنی است.
با خواندن کتاب تفکر جانبی می‌آموزید جانبی فکر کنید و خلاقیت خود را پرورش دهید.
ادوارد دوبونو را پدر تفکر خلاق می‌نامند؛ این متفکر و پژوهشگر که در زمینه پزشکی و روانشناسی تحصیل کرده است عبارت «تفکر جانبی» را نخستین بار در سال 1967 ابداع و مطرح کرد؛ عبارتی که در فرهنگ انگلیسی آکسفورد جای گرفت.
در واقع آن چه از آن به عنوان تفکر جانبی یاد می‌کنیم چیزی نیست جز به‌کارگیری روش‌های نامتعارف برای حل مسئله. تفکر جانبی به ما در خلق ایده‌های جدید یاری می‌رساند.
در بخشی از کتاب تفکر جانبی آمده است:
«مطالعات نشان داده که نود درصد از خطاهای تفکر به‌خاطر خطا در ادراک رخ می‌دهد. اگر بتوانید ادراک خود را تغییر دهید، می‌توانید عواطفتان را هم تغییر دهید و این می‌تواند به ایده‌های جدید بینجامد. منطق هرگز عواطف یا ادراک را تغییر نخواهد داد».
بیشتر بخوانید: معرفی کتاب تفکر جانبی
-
سلسله درسهای تفکر
نویسنده: ادوارد دوبونو
مترجم: مرجان فرجی
ناشر: جوانه رشد
یکی از راهکارهای ادوارد دوبونو برای پرورش خلاقیت و تقویت تفکر خلاق، استفاده از ابزارهای ارتباطی در قالب کلمه‌‌ی رمز است؛ رمزهایی که شاید ابتدا برای شما عجیب و بدیع باشد اما پس از آشنایی کامل با آنها، با فواید شگرفشان آشنا می‌شوید.
کتاب «سلسله درسهای تفکر» ابزاری است برای آشنایی با تفکر به عنوان یک مهارت و به بهبود مهارت حل مسئله و عمیق‌تر شدن مهارت تفکر خلاق کمک می‌کند.
ادوارد دوبونو تفکر را نهایت چاره‌جویی انسان می‌داند و معتقد است کیفیت آینده ما، به کیفیت تفکر ما بستگی دارد. او در کتاب «سلسله درسهای تفکر» می‌کوشد به مخاطب خود بیاموزد: «بهبود مهارت تفکر، عملاً بسیار بسیار ساده‌تر از آن چیزی است که اکثر مردم فکر می‌کنند».
در بخشی از کتاب «سلسله درسهای تفکر» می‌خوانیم:
«تفکر پرورش نیافته معمولا از نوع نکته به نکته بوده و از شاخه‌ای به شاخه دیگر یا از ایده‌ای به ایده‌ای دیگر سرگردان است. در این نوع تفکر، مهمل‌بافی و بی‌کفایتی فراوان است.
این قبیل افراد اغلب فقط هنگامی متمرکز می‌شوند که در حال حمله به نکته‌ای در تفکر دیگران باشند.
داشتن تمرکز در فکر کردن یکی از دشوارترین کارهاست. ذهن دوست دارد در هر کوچه و خیابان جالب توجهی که سر راهش قرار می‌گیرد، پرسه بزند.
در تفکر، به‌خصوص در جنبه‌های خلاق، میدان برای پرسه زدن هست اما این سرگردانیِ امیدوارکننده نباید سبک اصلی و غالب تفکر شخص باشد.»
بیشتر بخوانید: معرفی کتاب سلسله درسهای تفکر
-
شرکت خلاقیت؛ خاطرات بنیان‌گذار پیکسار
نویسنده: اد کتمول، ایمی والاس
مترجم: شورش بشیری
ناشر: میلکان
اد کتمول، بنیان‌گذار شرکت پیکسار، در کتاب «شرکت خلاقیت» (Creativity, Inc) از خاطراتش در یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های انیمیشن یعنی پیکسار می‌نویسد.
کتمول در این کتاب، که یکی از منابع پیشنهادی ما برای پرورش تفکر خلاق است، برای اهالی کسب‌و‌کار توضیح می‌دهد که چه چیزی پیکسار را متمایز می‌کند و خلاقیت این شرکت در چیست.
شرکت خلاقیت را می‌توان کتابی درباره خلاقیت و تقویت تفکر خلاق دانست اما فقط به این موضوع محدود نمی‌شود. نویسندگان در این کتاب ایده‌هایی را به مخاطب معرفی می‌کنند که بهترین‌ها را در افراد ممکن می‌سازد.
در بخشی از کتاب «شرکت خلاقیت» آمده است:
«این ساده به نظر می‌رسد به دیدگاه‌های دیگران احترام بگذارید! ولی عملی‌نمودن آن در کل شرکت‌تان می‌تواند فوق‌العاده دشوار باشد. دلیلش این است که وقتی ما انسان‌ها چیزهایی را می‌بینیم که مدل‌های ذهنی‌مان را مورد چالش قرار می‌دهد، معمولاً نه فقط در برابر آنها مقاومت می‌کنیم، بلکه آنها را نادیده می‌گیریم. این به‌طور علمی ثابت شده است.»
بیشتر بخوانید: معرفی کتاب شرکت خلاقیت
-
منحنی خلاقیت
نویسنده: الن گنت
مترجم: هما قناد
ناشر: میلکان
الن گنت (Allen Gennett) در کتاب «منحنی خلاقیت» (The Creative Curve) برخی افسانه‌ها و شایعات مربوط به خلاقیت را نفی می‌کند و راه‌های دستیابی به موفقیت را با شما در میان می‌گذارد.
از همین روست که می‌توان گفت کتاب منحنی خلاقیت، یکی از منابع متفاوت و آموزنده در مبحث تفکر خلاق است. پس از مطالعه‌ی این کتاب نگاه شما به تفکر، خلاقیت و تفکر خلاق تغییر می‌کند و متوجه می‌شوید چیزی به نام نبوغ و خلاقیت ذاتی معنا ندارد!
در بخشی از کتاب منحنی خلاقیت می‌خوانیم:
«سال 1965 بود و اشتیاق به گروه بیتلز در اوج خود قرار داشت. زمانی‌که مک‌کارتنی داشت برای تمام‌کردن ترانه‌ی «دیروز» (Yesterday) سخت تلاش می‌کرد، دیگر افراد بیتلز داشتند به‌دنبال راهی می‌گشتند تا زیر بار کمرشکن شهرت جهانی، به‌طرز هنرمندانه‌ای رشد کنند.
جرج هریسون فکر می‌کرد در فیلمشان، «کمک!» خروجی مناسبی پیدا کرده است. داستان فیلم فرقه‌ای شرقی را به سخره می‌گرفت که اهل هندوستان بودند. در این شرایط بود که جرج هریسون کشفی کرد که موسیقیِ پاپ را تغییر داد.
در یک صحنه، در یک رستورانِ اغراق‌آمیزِ «هندی»، گروهی از نوازنده‌ها با آلات موسیقیِ سنتیِ شرقِ دور شروع کردند به نواختن برای مشتریان. جایی در طول اجرا، هریسون یکی از لوازم روی صحنه را برداشت. یک سهتار بود، سازی با دوازده زه که شبیه به گیتار بود.
سهتار در هند کاملاً شناخته شده بود، اما برای هریسون تازگی داشت. از قضا درست همان موقع که گروه بیتلز فرهنگ هند را در فیلم «کمک» مسخره می‌کردند، هریسون شیفته‌ی صدای تودماغی و بیگانگیِ محضِ سهتار شده بود.
هریسون که مدت‌ها به‌دنبال دست‌وپا‌کردن نام و نشانی برای خود در میانِ گروه بود و به رشدِ هنریِ خود ادامه می‌داد، به این نتیجه رسید که سهتار می‌تواند هم از نظرِ موسیقایی و هم از نظرِ شخصیتی، در او تغییر به وجود آورد. وقتی به لندن برگشت، از یک مغازه‌ی صنایع‌دستی هندی در خیابان آکسفورد اولین سهتار خود را خرید.
اکتبر آن سال، گروه بیتلز در به‌پایان‌رساندن ترانه‌ای جدید به‌نام «چوب نروژی» برای آلبومی که قصد داشتند آن را سوهان روح بنامند، با مشکل مواجه شدند.
سرانجام به این فکر افتادند که سه‌تارِ جدیدِ هریسون را امتحان کنند. ملودی حسابی جور درآمد. امروز چوب نروژی به‌عنوان اولین ترانه‌ی غربیِ باب‌روز که با سهتار نواخته شده شناخته می‌شود؛ اما آخرین نیست.»
-
ایده عالی مستدام
نویسنده: چیپ هیث و دن هیث
مترجم: سید رامین هاشمی و مجتبی اسدی
ناشر: آریانا قلم
کتاب «ایده عالی مستدام» ترجمه یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های دنیای کسب‌و‌کار به نام Made to Stick است و به شما می‌آموزد چگونه در موقعیت‌های مختلف، حرفها و ایده‌های خود را به اثرگذارترین شیوه مطرح کنید.
اگر دوست دارید دیگران به ایده‌های شما توجه کنند و ایده‌هایی ماندگار و تاثیرگذار از خود به جای بگذارید خواندن کتاب «ایده عالی مستدام» را به شما پیشنهاد می‌کنیم. چیپ هیث و دن هیث، نویسندگان این کتاب، تجربیاتی درباره برای پرورش تفکر خلاق ارائه می‌دهند و به شما می‌آموزند چطور ایده و نظر خود را به شیوه‌ای تأثیرگذار و به یاد ماندنی ارائه کنید.
در واقع شما بعد از خواندن این کتاب با حاصل تحقیقات 10 ساله نویسندگان درباره موضوع پرورش تفکر خلاق آشنا می‌شوید و در می‌یابید که «چرا بعضی از ایده‌ها موفق می‌شوند درحالیکه بقیه شکست می‌خورند؟»
این کتاب شما را با ۶ کلید طلایی برای عالی و مستدام کردن ایدههایتان آشنا می‌کند.
در بخشی از کتاب ایده عالی مستدام می‌خوانیم:
«شهروند دنیای مدرن مدام با پيام‌های گوناگونی مواجه می‌شود و یاد می‌گیرد که چگونه درباره منابع این پیام‌ها تردید کند.
چه کسی پشت این پیام‌ها است؟ آیا باید به آنها اعتماد کنم؟ اگر من آنها را باور کنم. چه چیزی به دست خواهند آورد؟ ادعای آگهی بازرگانی مبنی بر اینکه شامپوی جدید آنها موها را شاداب‌تر می‌کند، اعتبار کمتری از تجربه دوستتان دارد که می‌گوید چگونه شامپوی جدید موهایش را شاداب‌تر کرده است.
خب شرکت می‌خواهد به شما شامپو بفروشد اما دوستتان که نمی‌خواهد این کار را بکند. بنابراین به او بیشتر می‌توان اعتماد کرد.
نکته اینجاست که ممکن است این صداقت و قابلیت اعتماد منابع باشد که به آنها اجازه می‌دهد نقش مقام صلاحیت‌دار را ایفا کنند، نه مقام و جایگاه آنها.»
دانلود pdf صفحاتی از کتاب ایده عالی مستدام
گردآوری و ترجمه: المیرا صابرنعیمی
