عنوان کتاب ( فارسی): از خوب به عالی: چرا برخی از شرکت‌ها جهش می‌کنند … و سایرین نمی‌کنند.

عنوان کتاب (انگلیسی): Good to great: why some companies make the leap… and others don’t.

نام نویسنده: جیم کالینز

نام مترجم: ناهید سپهرپور

ناشر :  آوین

سال و دوره چاپ : چاپ بیست ویکم، 1393

تلخیص : زری آبسالان

برچسب­ها (Keywords): شرکتهای­ درمسیر تعالی، رهبری سطح پنجم، مفهوم خارپشتی

مروری بر کتاب:

کتاب حاضر حاصل تلاش و پژوهش کالینز در پاسخ به این پرسش است که:”آیا هستند شرکتهایی که بتوانند با خطرات مقابله کرده و متوسط بودن در بلندمدت یا وضعی بدتر از آن را به برتری در دراز­مدت تبدیل کنند؟” اگر چنین است پس ویژگی­های متمایز و جهانی فرایند تبدیل شدن یک شرکت از مرحله خوب به عالی کدام است؟

در پی پاسخ این سوال کالینز و گروه تحقیقاتی­اش با استفاده از معیاری سختگیرانه مجموعه­ای از شرکتهای متمایز که توانسته بودند از موقعیت خوب به عالی جهش کرده و پانزده سال موقعیت عالی خویش را حفظ کنند،  شناسایی نمودند. در ادامه این شرکت­های­ درمسیر تعالی با شرکتهای هم­ترازی که از پیمودن مسیر تعالی باز مانده­بودند مورد مقایسه قرار گرفتند تا دلایل این رهسپاری آشکار گردد. یافته­های مهم کتاب به شرح زیر می­باشند:

رهبری سطح پنجم، فرهنگ مبتنی بر نظم­گرایی، مفهوم خارپشتی، شتاب­دهنده­های تکنولوژیکی، چرخه رشد و چرخه نابودی، هر یک از این یافته­ها به تفصیل در یکی از فصول کتاب تشریح شده است.

در فصل اول کتاب، با عنوان خوب، دشمن عالی است؛ نویسنده ضمن بیان مفصل چگونگی شکل­گیری گروه و مراحل انجام پژوهش و یافته­ها، این نکته مهم را یادآور می­شود که گذر از موقعیت متوسط به عالی ممکن است اما شدیداً تحت تاثیر باورهای اعضای شرکت است.

فصل دوم؛ رهبری سطح پنجم؛ رهبری سطح پنجم از اولین و مهمترین فاکتورهای تعالی است. منظور از این نوع رهبری، رهبری شخصی است که تواضع فردی بی­حدی را با اراده پرشور حرفه­ای در­هم می­آمیزد.

فصل سوم؛ ابتدا فرد، سپس هدف؛ نکته اساسی که در این فصل مورد توجه نویسنده است، توجه و تمرکز بر انتخاب درست و شایسته افراد بعنوان عضوی از سازمان است. به نظر او دقت در استخدام و به­کارگماری بهینه مقدم بر هر عملکرد مدیریتی دیگری است.

فصل چهارم؛ با واقعیت­های ناخوشایند مقابله کنید؛ رهبری از خوب به عالی به معنای مطرح نمودن سوال و سپس وادار ساختن افراد به پیروی از بینش رهایی بخش شما نیست. بلکه به معنای داشتن تواضع برای درک حقیقتی است که شما هنوز در موردش اطلاعات کافی ندارید.

فصل پنجم؛ مفهوم خارپشتی؛ ایسا برلین در رساله معروف خود به­نام خارپشت و روباه؛ جهان را به دو گروه خارپشت­ها و روباه­ها تقسیم می­کند. روباه استعاره از کسانی است که خیلی چیزها می­دانند و خارپشت استعاره از آنانی است که تنها یک چیز خیلی مهم را می­دانند. روباه با مکر خود قادر است راهکارهای پیچیده فراوان ابداع نماید و دزدکی به خارپشت حمله کند، از سویی خارپشت موجودی بدقواره و ساده لوح است. در ستیز میان خارپشت و روباه، تمام آنچه که خارپشت در برابر تندی، چالاکی و مکر روباه دارد، خارهای پشتش است. اتفاقاً از همین خاصیت استفاده کرده و خود را به شکل توپی گرد درآورده و روباه از ستیز منصرف شده، عقب نشینی نموده و در فکر ابداع راهکارهای مناسب است. دنیا هر­روز شاهد جدال خارپشت و روباه است، روباه هرروز با ابداع جدیدی به جدال با خارپشت می­رود و خارپشت هر بار پیروز می­شود.

فصل ششم؛ فرهنگ مبتنی بر نظم؛ شرکتهای رهسپار تعالی سیستمی منسجم با محدودیت­های روشن را ایجاد می­کنند. در عین حال برای کارکنان خود آزادی و مسئولیت در چارچوب آن سیستم قائل هستند. آنها افرادی را استخدام می­کنند که  نیازی به اداره شدن نداشته و تابع نظم هستند. لذا این فقط سیستم است که اداره می­شود و نه انسان­ها.

فصل هفتم؛ شتاب­دهنده­های تکنولوژی؛ کسانی­که از رده خوب به عالی می­رسند، به­واسطه یک حس خلاقیت عمیق و الزامی درونی نسبت به تعالیِ صرف و به­دور از ریا و به­خاطر رسیدن به تعالی بر­انگیخته می­شوند. در مقابل؛ کسانی­که حرکت می­کنند و همیشه در سطح متوسط باقی می­مانند بیشتر به­واسطه ترس از عقب ماندن از دیگران برانگیخته می­شوند.

فصل هشتم؛ چرخه رشد و چرخه نابودی؛ شرکتهای رهسپار تعالی هیچ عنوانی برای تحولات خود درنظر نگرفته­اند. هیچ رویداد ناگهانی، فرایند اصلی یا عملکرد از قبل برنامه­ریزی شده­ای وجود نداشت. مدیران این شرکتها تا زمان وقوع تحول و رشد ناگهانی نمی­دانند که چنین تحول اساسی پیش رو دارند. در حقیقت زمانی به این تحولات عظیم واقف می­شوند که واقعا رخ داده باشند.

فصل نهم، از رهسپاری به تعالی تا پایداری؛ هدف شرکت­های عالی و پایدار صرفاً درآمدزایی برای سهامداران نیست. در حقیقت در یک شرکت عالی، سود و گردش مالی نقش خون و آب برای یک جسم سالم را دارند. درست است که این عوامل برای حیات مهم و اساسی هستند، اما مهم­ترین بخش زندگی به­شمار نمی­روند.