عنوان مقاله (فارسی): نقش تفکر سیستمی در تغییر و توسعه سازمانی
عنوان مقاله (انگلیسی): The Role Of Systems Thinking In Organizational Change And Development
Forbes, Jun 15, 2020
فهرست محتوا
معرفی مقاله نقش تفکر سیستمی در تغییر و توسعه سازمانی
آنطور که جاناتان وست‌اُور (Jonathan H. Westover)، نویسنده مقاله نقش تفکر سیستمی در تغییر و توسعه سازمانی بیان کرده، این نوع تفکر اخیراً به عنوان یک رویکرد جامع برای بررسی تحولات سازمانی مطرح شده است.
با استفاده از تفکر سیستمی می‌توانیم برخی مفاهیم اصلی و ابزارهای عملی را برای درک بهتر پیچیدگی‌های سازمانی بکار گیریم.
تعاریف متعددی در ادبیات دانشگاهی برای تفکر سیستمی ارائه شده است. راس دی. آرنولد و جان پی. وید در مقاله اخیر خود، تفکر سیستمی را به معنای واقعی کلمه، «سیستم تفکر در مورد سیستم‌ها» تعریف کرده‌اند.
او در این مقاله می‌نویسد توسعه سازمانی به «بافت تمرکز و هدف تغییر در حین توسعه سازمان اشاره دارد».
در یکی از تعریف‌های اخیر، توسعه سازمانی را چنین تعریف کرده اند: «فرآیندی حیاتی و مبتنی بر علم که به سازمان‌ها کمک می‌کند تا به ظرفیت تغییر دست یابند و با توسعه، بهبود و تقویت استراتژی‌ها، ساختارها و فرآیندهای خود به اثربخشی بیشتری دست یابند».
به طور کلی، تحولات سازمانی خوب نیازمند بهره‌گیری از تفکر سیستمی و یک رویکرد بین رشته‌ای و کل‌نگر برای مقابله با چالش‌های پیچیده سازمانی است.
6 عنصر کلیدی تفکر سیستمی
اگرچه تفکر سیستمی ممکن است نوعی استعداد در نظر گرفته شود، اما نظریه‌های حمایتی متعدد و مجموعه گسترده‌ای از ابزارها نیز در هنگام استفاده از آن وجود دارد.
لیلا آکاراوغلو (Leyla Acaroglu)، مربی حوزه تفکر، به 6 عنصر کلیدی برای خلق ذهنیت تفکر سیستمی اشاره می‌کند: (1) پیوستگی، (2) ترکیب، (3) ظهور، (4) حلقه‌های بازخورد، (5) علیت و (6) نگاشت سیستم‌ها.
ارتباط متقابل (Interconnectedness) و سنتز (synthesis) به روابط پویای میان بخش‌های مختلف یک کل و فرآیند رسیدن به هم‌افزایی مورد انتظار بین بخش‌های شرکت مربوط می‌شود.
این فرایند بر لزوم تغییر ذهنیت از خطی به دایره‌ای تأکید می‌کند.
مفهوم ظهور نیز به دستاوردهای هم‌افزایی که بر اثر تعامل عناصر یک سیستم به روش‌های غیر خطی حاصل می‌شود اشاره دارد.
این مفاهیم در محل کار اغلب به شکل فشار و کششی که به دلیل سیاست‌های سازمانی و اولویت‌های رقابتی روی می‌دهد نمایان می‌شود. رهبران سازمانی که تفکر سیستمی دارند، این مفاهیم را فرصتی برای همکاری و نوآوری بیشتر می‌بینند.
متعادل‌سازی و تقویت حلقه‌های بازخورد در سازمان به عنوان راهنمایی برای انجام وظایف عمل می‌کند، زیرا در مورد به هم پیوستگی عناصر سیستم و نتایج آنها اطلاعات بیشتری در اختیار ما قرار می‌دهد. از سوی دیگر، علیت به جریان‌های اثر بین بسیاری از بخش‌های بهم پیوسته سیستم اشاره دارد.
وقتی فرایند علیت و جهت‌گیری این عناصر را بهتر درک کنیم، در مورد بسیاری از بخش‌های اساسی سیستم، از جمله روابط و حلقه‌های بازخورد نیز دیدگاه روشن‌تری خواهیم داشت.
مزیت سازمان‌هایی که به تفکر سیستمی مجهز هستند
حضور رهبری با تفکر سیستمی در محل کار به ما اطمینان می‌دهد که حلقه‌های بازخورد متعددی شکل گرفته است و کارکنان ارتباط موثری با یکدیگر دارند.
علاوه بر این، چنین کارکنانی مفهوم همبستگی در مقابل علیت را درک خواهند کرد زیرا از اطلاعات حاصل از حلقه‌های بازخورد برای بهبود شیوه‌عمل کردن در محل کار بهره می‌گیرند.
در نهایت، نگاشت سیستم‌ها ابزاری است که متفکران سیستمی از آن برای شناسایی و ترسیم بصری بسیاری از عناصر مرتبط در یک سیستم پیچیده استفاده می‌کنند.
به عقیده آکاراوغلو، «نگاشت سیستم در طراحی مداخلات، تغییرات یا تصمیمات سیاسی که کارایی سیستم را به طور چشمگیری تقویت می‌کنند مفید است».
نگاشت سیستم با طرح‌بندی بصری ورودی‌ها و خروجی‌های کلیدی و همینطور مشخص کردن همه ذی‌نفعان و جهت‌های جریان اطلاعات و نفوذ، سبب می‌شود بتوانید پیچیدگی غیرخطی سیستم را بهتر درک کنید.
این وضعیت، بینش شما را در درک سیاست‌های محل کار، وظایف و سیستم‌های مرتبط به یکدیگر در سازمان یاری می‌دهد.
نتیجه‌گیری
جاناتان وست‌اُور به طور خلاصه در این مقاله در صدد است بگوید کسب‌وکارهای معاصر در اکوسیستم‌هایی مملو از حلقه‌های بازخورد تکرارشونده فعالیت می‌کنند.
نگاشت این سیستم‌های پیچیده به رهبران سازمانی کمک می‌کند تا به سوی استراتژی‌های انطباقی حرکت کنند.
دستاورد نهایی این فرایند این است که سازمان برای پاسخگویی به تغییرات اکوسیستم‌ها آماده می‌شود، و توانایی هماهنگ‌سازی بخش‌های مختلف برای رسیدن به اهداف سازمانی را کسب می‌کند. از این رو، تفکر سیستمی مزایای روشنی برای سازمان دارد.
برای مثال، تفکر سیستمی به چارچوب‌بندی مسائل پیچیده کمک می‌کند و رهبران را از اشتباهاتی که هنگام استفاده از تفکر خطی مرتکب می‌شوند آگاه می‌سازد.
علاوه بر این، راهبردهایی برای بهبود وضعیت سازمان بر اساس ارتباطات درونی و بیرونی آن فراهم می‌شود؛ تفکر سیستمی ظرفیت سازمان برای تغییر را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد و در نتیجه، پایداری کسب‌وکار را تضمین می‌کند.
اگرچه بهره‌گیری از تفکر سیستمی به استعداد و درک عمیق پیچیدگی‌ها و ابهامات سازمان نیاز دارد، اما نمی‌توان از این نکته غافل شد که استفاده از آن برای تقویت سازمان بسیار مفید خواهد بود.
بیشتر بخوانید: تفکر چیست؟ راهنمای جامع برای آشنایی با انواع تفکر
تفکر سیستمی در تینکآ
تفکر سیستمی شیوه نگاه کردن به مجموعه‌ای از اجزا و روابط میان آن‌هاست. نگاه کل‌نگر و سیستمی لازمه بررسی شرایط و برنامه‌ریزی برای آینده است.
اگر به یادگیری مفاهیم، مبانی و تکنیک‌های تفکر علاقه‌مند هستید از شما دعوت می‌کنیم دوره آفلاین تفکر سیستمی را تهیه کنید.
در این دوره تفکر تینکآ، شما با حل مسئله با رویکرد سیستمی، مفهوم تفکر و رویکرد سیستمی و نحوه استفاده از آن در زندگی کاری خود آشنا خواهید شد. در پایان این دوره شما قادر خواهید بود که با رویکردی سیستمی به مسائل نگاه کنید، سیستم‌ها را تحلیل کنید و برای برنامه‌ریزی و هدایت اتفاقات آینده آماده شوید.
اگر احساس می‌کنید مدیران سازمان شما نیاز دارند تفکر سیستمی را اصولی و کاربردی و در کارگاهی حضوری آموزش ببینید کارگاه تفکر سیستمی تینکآ مناسب شماست.
در کارگاه تفکر سیستمی تینکآ، فراگیران ضمن آشنایی با مفاهیم پایه‌ای این نوع تفکر، با انواع سیستم‌ها، اجزای سیستم‌ها و روابط میان آنها در سازمان آشنا شده و تکنیک‌ها و رویکردهای تفکر سیستمی را یاد می‌گیرند. در این کارگاه، ضمن ارائه مثال‌ها و نمایش محتواهای آموزشی، تکنیک‌های مرتبط با رویکرد یادگیری حین عمل تمرین می‌شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره دوره‌های آفلاین و حضوری تینکآ با ما در تماس باشید. کارشناسان ما در راچونه، آماده ارائه مشاوره به شما و سازمانتان هستند.
شماره‌های تماس:
09368030201
021-86093406
