عنوان کتاب (فارسی): برنامه‌ریزی استراتژیک در سازمان‌های دولتی، عمومی و غیرانتفاعی
عنوان کتاب (انگلیسی): Strategic Planning for Public and Nonprofit Organizations (3rd Edition)
نام نویسنده: جان ام. برایسون (John M. Bryson)
نام مترجم: مهدی خادمی، قربان برارنیا
ناشر: Jossey-Bass (انتشارات ترجمه: آریانا قلم)
سال و دوره چاپ: 1390 (چاپ دوم)
فهرست محتوا
معرفی کتاب برنامه‌ریزی استراتژیک در سازمان‌های دولتی، عمومی و غیرانتفاعی
کتاب “برنامه‌ریزی استراتژیک در سازمان‌های دولتی، عمومی و غیرانتفاعی” در سال 2004 توسط انتشارات Jossey-Bass چاپ گشته و برای سوم ویرایش شده است.
نویسنده کتاب، پروفسور John M. Bryson (جان ام. برایسون) استاد دانشگاه Minnesota (مینسوتا) است که در حوزه‌های مدیریت سازمان‌های غیرانتفاعی، پیاده‌سازی برنامه‌ها و خط‌مشی‌ها، برنامه‌ریزی و مدیریت استراتژیک، رهبری و طراحی فرآیندهای تغییر سازمانی فعالیت‌های قابل‌توجهی دارد.
در واقع برایسون را می‌توان بزرگ‌ترین محقق و متفکر در حوزه برنامه‌ریزی استراتژیک برای سازمان‌های عمومی و غیرانتفاعی دانست. شایان ذکر است که این کتاب توسط انتشارات آریانا قلم و با ترجمه مهدی خادمی و قربان برارنیا روانه بازار ایران شده است.
برنامه‌ریزی استراتژیک از جمله ابزارهایی است که اکثر سازمان‌ها برای بهبود عملکرد خود از آن بهره می‌برند. در شرکت‌های خصوصی و انتفاعی که هدف و غایت نهایی آن‌ها کسب سود است، برنامه‌ریزی استراتژیک مبتنی بر بازار و رقابت موجود در آن است اما این فرآیند در سازمان‌های دولتی و غیرانتفاعی که هدف نهایی آن‌ها افزایش رفاه عمومی است، صدق نمی‌کند. پس استراتژی در سازمان‌های عمومی چه ماهیت و هدفی دارد؟ فرآیند نگارش یک برنامه‌ریزی در یک سازمان عمومی به چه صورت خواهد بود؟
برایسون که سابقه‌ای طولانی و تبحری ستودنی در طرح موضوع برنامه‌ریزی استراتژیک در سازمان‌های عمومی دارد، سعی کرده است که در این کتاب ضمن تشریح لزوم تفکر، عمل و یادگیری استراتژیک، مراحل برنامه‌ریزی استراتژیک برای سازمان‌های عمومی که شامل 10 گام می‌شود را تشریح و تبیین کند.
مروری بر بخش‌های سه‌گانه کتاب
نگارنده کتاب را به 3 بخش اصلی تقسیم کرده است. بخش اول کتاب که خود شامل 2 فصل است، اهمیت روزافزون برنامه‌ریزی استراتژیک را بیان می‌کند. همچنین بخش اول به‌طور بسیار کلی، الگوی برایسون را در فرآیند برنامه‌ریزی استراتژیک ارائه می‌کند.
در تمام این بخش بر این موضوع تأکید می‌شود که توجه جدی به تفکر، عمل و یادگیری استراتژیک برای طی کردن گام‌های فرآیند برنامه‌ریزی استراتژیک بسیار ضروری است. در پایان این بخش هم یک نمایه کلی از چرخه تغییر استراتژی را ترسیم کرده است.
بخش دوم کتاب تمامی گام‌های “چرخه تغییر استراتژی” را به‌طور کامل تشریح می‌کند. این بخش شامل 8 فصل مجزا می‌باشد که هر فصل گام‌های این فرآیند را به مخاطبین توضیح می‌دهد.
این فرآیند یک رویکرد منظم، منطقی و مشارکتی دارد که تفکر، عمل و یادگیری استراتژیک را برای تصمیم‌گیران کلیدی تسهیل می‌کند. به‌طور خلاصه این بخش موارد مهم ذیل را پوشش می‌دهد:
- طرح‌ریزی برنامه‌ریزی استراتژیک (ایجاد توافقات اولیه)
- شفاف‌سازی الزامات و مأموریت‌های سازمانی
- ارزیابی نقاط ضعف و قوت سازمانی و فرصت‌ها و چالش‌های محیطی (SWOT)
- شناسایی موضوعات استراتژیک
- روش‌های تشخیص مسائل استراتژیک
- ایجاد و توسعه چشم‌انداز سازمانی
- نحوه اجرای استراتژی‌ها و برنامه‌ها
- ارزیابی مجدد و بازنگری در استراتژی‌ها
بخش سوم کتاب، نکاتی را برای افرادی که می‌خواهند از برنامه‌ریزی استراتژیک استفاده کنند، بیان می‌کند. اعتقاد برایسون بر این است که این نوع برنامه‌ریزی به‌هیچ‌وجه جایگزینی برای رهبری نخواهد بود، بلکه مجموعه‌ای از ابزارها و رویه‌هاست که به رهبران و مدیران یاری می‌دهد تا به‌صورت استراتژیک تفکر و عمل کنند.
این بخش خود شامل 2 فصل است. ابتدا به وظایف و مسئولیت‌های یک رهبر در هنگام برنامه‌ریزی استراتژیک می‌پردازد.
پرواضح است که یکی از مهم‌ترین وظایف رهبران، ایجاد انگیزهٔ لازم در افراد و گروه‌هاست تا بتوانند برنامه استراتژیک را به نحو احسن پیش ببرند.
در انتهای این بخش، که آخرین فصل این کتاب است، سه مثال از برنامه‌ریزی استراتژیک خلاصه‌شده و برای درک بهتر و بیشتر مخاطبان در آن گنجانده شده است و رهنمودهایی را برای کمک به سازمان‌ها، برای آغاز فرآیند این مدل برنامه‌ریزی ارائه می‌کند.
تلخیص: محمدحسن متوسلی
برای مطالعه بیشتر
در بخش خواندنی‌های وبسایت راچونه، مقاله‌ها، جستارها و کتاب‌های مختلفی را در حوزه مدیریت برای شما گردآوری کرده‌ایم.
1 Comments
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
با تقدیم سلام و احترام حضور شما.
بنده تاهنوز وارد سایت شما نشدم. میخواهم جدیدآ از این سایت جهت دریافت مقالات وکتاب های مورد ضرورت بنده منحیث عضور جدید شما باشم. تشکر از شما.