عنوان مقاله (فارسی): دروغ بزرگ برنامه ریزی استراتژیک!
عنوان مقاله (انگلیسی): !The Big Lie of Strategic Planning
L. Martin, Roger. The big lie of strategic planning. HBR, January- February: 79- 84
تلخیص: سمیه ملک مکان
هاروارد بیزینس ریویو (مجله معتبر دنیای مدیریت) در شماره ای از مجله خود که در ماه های ژانویه و فوریه 2014 منتشر کرده مقاله ای را تحت عنوان”دروغ بزرگ برنامه ریزی استراتژیک” به چاپ رسانده است.
در این مقاله ضمن معرفی سه دامی که ممکن است مدیران اجرایی در فرایند خلق استراتژی با آن مواجه شوند صراحتاً تأکید می شود که مدیران باید بپذیرند استراتژی خوب، محصول ساعت ها مدلسازی و پژوهش دقیق نیست. از سوی دیگر مدیران اجرایی معتقدند انتخاب یک استراتژی مستلزم اتخاذ تصمیماتی است که جایی برای احتمالات و بدیل ها باقی نمی گذارد. بنابراین مدیر اجرایی ممکن است از اتخاذ تصمیمات اشتباهی که می تواند آینده ی شغلی او را مختل کند ابا داشته باشد. اما استراتژی واقعی به معنی ایجاد شرط و ایجاد انتخاب های دشوار است. هدف، کاهش ریسک نیست بلکه افزایش شانس موفقیت است.
این مقاله با ذکر این گزاره کلی که مدیران باید استراتژی های خود را بیرون از منطقه آرامش[1] اداره کنند! به آنها توصیه میکند که خلق استراتژی را فرایندی مطمئن که نتایج قابل پیش بینی خواهد داشت تلقی نکرده بلکه احساس ترس و ناآرامی را در یک استراتژیِ خوب بدیهی قلمداد نمایند. سه دامی که در این مقاله به آن اشاره می شود عبارت‌اند از:
دام اول؛ برنامه‌ریزی استراتژیک.
برنامه ریزی شاید به بودجه بندی های خیلی دقیقتر کمک کند اما نباید با استراتژی اشتباه گرفته شود.
دام دوم؛ تفکر مبتنی بر هزینه.
هزینه ها خود به طرز شگفت انگیزی معطوف به برنامه ریزی هستند زیرا شرکت آنها را کنترل می کند. اما در مورد بازده یا درآمد، این مشتریان هستند که نقش اصلی را بازی میکنند. برنامه ریزی نمی تواند درآمد را با سحر و جادو ظاهر کند.
دام سوم؛ چارچوب های استراتژی خود ارجاعی.
حتی مدیرانی که از دو دام اول اجتناب میکنند ممکن است در نهایت با استفاده از چارچوبی که منجر به طراحی استراتژی حول آنچه شرکت کنترل میکند می شود کار را به اتمام برسانند.
نویسنده در ادامه سه راهکار اصلی را برای جلوگیری از اسیر شدن در دام های پیشگفته ذکر میکند:
استراتژی را به زبان ساده بیان کنید.
استراتژی به معنی تمام و کمال بودن نیست.
استدلال و منطق را در نظر بگیرید.
[1] Comfort Zone
