یکی از مطرحترین شخصیتهای حوزه خلاقیت، برای اینکه به مدیران و سازمانها کمک کند بتوانند در بازار رقابت، بر درستترین و کاربردیترین ارزشها تمرکز کنند تکنیکی جذاب ابداع کرده: «شش مدال ارزشها»
شناسایی و خلق ارزش، اولویت بسیاری از سازمانهاست. در دنیایی که هر روز در حال تغییر و تحول است و رقابت شدیدی برای بهترین بودن وجود دارد، ارزشهای خاص هستند که برتری سازمان، گروه یا فرد را تعیین میکند. اما چطور میتوانیم در حیطه کاری و شخصی خود، بهترین و درستترین ارزشها را خلق کنیم؟ آیا خود را به مهارت طراحی و تولید ارزش مجهز کردهایم؟ این کار قطعا به تفکر خلاق و برنامهریزی شده نیاز دارد.
ادوارد دوبونو (Edward de Bono)، پدر تفکر خلاق، برای حل این مشکل، تکنیکی به نام «شش مدال ارزش» (Six Value Medals) خلق کرده است. این تکنیک چارچوبی ساده و قابل درک برای ارزیابی ارزشها در اختیار مخاطبانش قرار میدهد. ارزشهایی که تأثیر زیادی در روند موفقیت دارند اما اغلب از وجودشان بیاطلاعیم.
دوبونو برای اینکه ارزیابی ارزشها را برای افراد ساده سازد طرحی نو را با زبانی قابل درک ارائه داده است. مدالهایی که ادوارد دوبونو از آنها نام میبرد از جنسهای مختلفی هستند: طلا، نقره، فولاد، شیشه، چوب و برنز.
فهرست محتوا
هر مدال ارزش چه خصوصیاتی دارد؟
- ارزشهای مدال طلا به طور ویژه با ارزشهای انسانی در ارتباطند. در این حوزه ارزشهای منفی بسیاری وجود دارند. اغلب، حذف یا جلوگیری از ارزشهای منفی خود ارزشی مهم تلقی میشود. وقتی به ارزشهای مدال طلا مینگرید، بر ارزشهای انسانی تمرکز میکنید.
- ارزشهای مدال نقره ارزشهای سازمانی هستند. اینها ارزشهایی هستند که بر اساس هدف سازمان تعریف میشوند. در واقع ارزشهایی که سازمان را در به تحقق رساندن آرمانهایش یاری میکنند، ارزشهای مدال نقره هستند.
- ارزشهای مدال فولاد بر کیفیت دلالت دارند. کیفیت چیزی است که محصول به واسطه آن، کار خود را انجام میدهد. شرکتها و سازمانهایی که بر کیفیت بالا تمرکز دارند در واقع با ارزشهای مدال فولاد تناسب دارند.
- ارزشهای مدال شیشه برخاسته از نوآوری، خلاقیت و سادگی است. این ارزشها با تحول و دگرگونی در ارتباط هستند. با آنها تحولی بنیادی و انقلابی رخ میدهد و پیشرفتی منطقی صورت میپذیرد. تحول گاه بر اثر زور و اجبار ایجاد میشود و نوع دیگری هم هست که تغییر بر اساس حرکتی خلاقانه حاصل میشود.
- ارزشهای مدال چوب بیانگر تأثیر عملکرد شما بر گروههای سومی است که به طور مستقیم با کارهای شما در ارتباط نیستند. برای مثال ممکن است بر روی محیط زیست تأثیر زیادی بگذارید.
- ارزشهای مدال برنز اغلب ارزشهای منفی هستند؛ یا باید جلوی لطمه و آسیب را گرفت یا آنکه از میزان آنها کاست. آدمها بر اساس برداشت خود از دنیای اطرافشان به آن واکنش نشان میدهند، نه بر اساس دنیای واقعی. در برنامهریزی برای انجام هر کاری، مهم است که ارزشهای مدال برنز را در نظر داشته باشید. به عبارت دیگر بررسی ارزشهای مدال برنز به شما کمک میکند با دیدگاههای دیگران از نقطه نظرهای مختلف آشنا شوید. در این صورت است که میتوانید دریابید چه برداشتهای متفاوتی از یک موضوع امکانپذیر است.
با مدالهای پیشنهادی ادوارد دوبونو بیشتر آشنا شوید:
مدال طلا | ارزشهای مدال طلا با ارزشهای انسانی در ارتباطند.
در تلاش برای حذف یا جلوگیری از ارزشهای منفی هستند. |
مدال نقره | ارزشهای مدال نقره با ارزشهای سازمانی در ارتباطند.
ارزشهایی هستند که بر اساس هدف سازمان تعریف میشوند. |
مدال فولاد | ارزشهای مدال فولاد بر کیفیت تمرکز دارند. |
مدال شیشه | ارزشهای مدال شیشه با نوآوری، خلاقیت و سادگی در ارتباطند.
به کمک این ارزشها میتوان تحولی بنیادی همراه با پیشرفتی منطقی انتظار داشت. |
مدال چوب | ارزشهای مدال چوب بیانگر تاثیر عملکرد شما بر گروههایی است که به طور مستقیم با کار شما ارتباط ندارند. |
مدال برنز | بررسی ارزشهای مدال برنز به شما کمک میکند با برداشتها و دیدگاههای دیگران از زوایای مختلف آشنا شوید. |
چرا باید به سراغ شش مدال ارزش دوبونو برویم؟
احتمالا در سازمان خود با این سوال اساسی روبهرو شدهاید: ارزش پیشنهادی ما چیست؟ ارزش افزوده ما کدام است؟
کلید رسیدن به تصمیمگیریهای که ما را به حداکثر ارزش برساند، در ایجاد چارچوبی نهفته است که به اندازه کافی خاص باشد؛ چارچوبی که معنایی تازه به سازمان بیفزاید و از سوی دیگر به اندازه کافی انعطافپذیر باشد تا در شرایط خاص و در مقابل چالشها قابل تغییر باشد.
این چارچوب که باید به اندازه کافی کاربردی و دقیق باشد با استفاده از تکنیک شش مدال ارزشها قابل ترسیم است.
کاری که دوبونو در شش مدال ارزش میکند این است با زبان استعارهها، به واکاوی آن چیزی میپردازد که همه سازمانها، شرکتها و مؤسسات دولتی و خصوصی در پی آن هستند: ارزشهایی که باعث تمایز شوند.
با به کار بستن این روش میتوانید عادتهای فکری گذشته خود را به فراموشی بسپارید و نگاهی نو به ارزشها داشته باشید.
تکنیک شش مدال ارزشها در قالب یک کتاب به قلم ادوارد دوبونو منتشر شده است. این کتاب در ایران نیز با ترجمه مریم ملکوتی از سوی انتشارات قطره راهی بازار کتاب شده است.