عنوان مقاله ( فارسی): ساختن، خرید یا اتحاد: فراتحلیلی بر نظریه هزینه مبادله
عنوان مقاله (انگلیسی): Make, Buy, or Ally: A Transaction Cost Theory Meta-Analysis.
Geyskens, Inge, Jan-Benedict EM Steenkamp, and Nirmalya Kumar. “Make, buy, or ally: A transaction cost theory meta-analysis.” Academy of management journal 49, no. 3 (2006): 519-543.
خلاصه مقاله :
هزینه مبادله به کلیه هزینههای مرتبط با خرید، فروش و انتقال مالکیت کالا یا خدمات در اقتصاد اطلاق میشود. هزینه کمیسیون مشاورین خریدوفروش املاک، کارمزد کارگزاریها و بورسهای اوراق بهادار برای خریدوفروش سهام و هزینه حملونقل کالاهای خریداریشده بین خریدار و فروشنده نمونههایی از هزینههای مبادلهای هستند که بهصورت روزمره با آن سروکار داریم. بهصورت کلی در انجام یک مبادله هزینههای جستجو و اطلاعات (هزینههای جستجوی کالاهای مناسب، کیفیت موردنیاز و قیمت پایینتر)؛ هزینههای چانهزنی و معامله (هزینههای حصول توافق و تنظیم قرارداد بهینه میان طرفین مبادله)؛ و هزینههای حصول اطمینان از اجرای مفاد قرارداد (هزینه اقدامات قانونی در مواجهه با عدم پایبندی طرف مبادله به قرارداد) بهصورت بالقوه وجود دارند.
با کاهش هزینههای مبادله، اقتصادی کارآمدتر شکل میگیرد و باصرفه جویی در منابع مالی و انسانی، میتوان بیشتر به تولید ثروت پرداخت. یکی از منابع اصلی شکلگیری هزینه مبادله، موانع ارتباطی میان طرفین مبادله است. زمانی که میان خریدار و فروشنده هیچگونه وسیله یا کانال ارتباطی وجود ندارد، هزینه مبادله بسیار بالاست و غلبه بر آن دشوار خواهد بود. میتوان به طرق مختلف هزینههای مبادله در اقتصاد را کاهش داد. در عصر اطلاعات و با توسعه زیرساختهای ارتباطی و اطلاعاتی نظیر اینترنت و ارتباطات از راه دور، از میزان موانع ارتباطی کاسته شده است و خریداران هزینه کمتری برای کسب تخصصی در مورد خرید خود خواهند پرداخت.
ویلیامسون (1975) در کتاب اصلی خود یعنی «بازارها و سلسلهمراتب» مفاهیم مرتبط با مباحث هزینه مبادله را عملیاتی و نظریه خود در این زمینه را ارائه نمود. واحد تحلیل در این نظریه، مبادله است که به هرگونه انتقال کالا یا خدمت میان دو واحد مجزا اطلاق میشود. بهصورت کلی نظریه هزینه مبادله ویلیامسون از 4 بخش اصلی تشکیلشده است:
1) مفروضات انسانی پیرامون طرفین مبادله مشتمل بر عقلانیت محدود، بیتفاوتی در مقابل ریسک، فرصتطلبی و تلاش برای حداقل سازی هزینه مبادله؛
2) ابعاد و ویژگیهای اصلی یک مبادله اعم از اختصاصی بودن دارایی، عدم اطمینان و تناوب مبادلات؛
3) مجموعه متنوعی از انواع هزینه مبادله که مشتمل بر هزینههای خرید، فروش و انتقال مالکیت کالاها یا خدمات است؛
4) ساختارهای حاکمیتی متنوع اعم از حاکمیت سلسله مراتبی و حاکمیت بازاری.
پرسش اصلی در نظریه هزینه مبادله این است که آیا انجام یک مبادله در داخل یک شرکت ( حاکمیت سلسله مراتبی نظیر استراتژی یکپارچگی عمودی) کارآمدتر است یا بهتر است مبادله را خارج از شرکت و از طریق پیمانکاران مستقل (حاکمیت بازار) انجام داد. بهعبارتدیگر کدام ساختار حاکمیتی بهتر میتواند هزینههای مبادله را کاهش دهد. نظریه هزینه مبادله یکی از چارچوبهای مهم نظری در تصمیمات مرتبط با مرزهای سازمان (تصمیمات خرید یا ساختن کالا یا خدمات موردنیاز سازمان) محسوب میشود.