عنوان مقاله ( فارسی): از پنج نیروی رقابتی تا پنج نیروی مشارکتی: تجدید نظر در روابط متقابل ساختار صنعت – شرکت
عنوان مقاله (انگلیسی): From five competitive forces to five collaborative forces: revised view on industry structure-firm interrelationship
Dulčić, Želimir, Vladimir Gnjidić, and Nikša Alfirević. 2012. “From Five Competitive Forces to Five Collaborative Forces: Revised View on Industry Structure-Firm Interrelationship.” Procedia – Social and Behavioral Sciences 58: 1077–84.
فهرست محتوا
خلاصه مقاله:
ابزارهای تحلیل استاتیک برای اندازه گیری ساختار صنعت پویای امروز دیگر بهینه نیستند. نویسندگان مقاله بر این باورند که تحلیل معروف پورتر از ابزار «پنج نیروی رقابتی» باید برای ارزیابی ساختار صنعت پویای امروز تغییر یابد. در این مقاله، ابعاد پویایی های زمان را که به زعم نویسندگان مقاله باید به ابزار پنج نیرو اضافه گردد، معرفی می شود. این ابزار مدیران را قادر می سازد تا بینش روشنی از وجود و ماهیت تعاملات گذشته، حال و آینده (پیش بینی شده) بین شرکت و محیط صنعتی خود کسب نمایند.
ویژگی‌های عوامل تعیین کننده ساختار صنعت با پنج نیروی رقابتی
این ویژگی‌ها می‌توانند نتیجه عوامل زیر باشد:
- پاسخ بنگاه در گذشته به فرصت ها و تهدیدهای گذشته و با حال که در محیط صنعت وجود دارند.
- پاسخ بنگاه به فرصت ها و تهدیدهای فعلی که در محیط صنعت وجود دارند.
- پاسخ بنگاه به فرصت‌ها و تهدیدهای پیش‌بینی شده
بنابراین رفتار استراتژیک گذشته، حال و آینده بنگاه در ترکیب با ویژگی های گذشته، حال و پیش بینی شده عوامل تعیین کننده ساختار صنعت، پایه های جایگاه های مختلف رقابتی بنگاه را ایجاد می نمایند.
یکی از جنبه های مورد انتقاد قرار گرفته ابزار تحلیلی پنج نیروی پورتر، عدم توانایی آن در تحلیل و توضیح تغییرات پویای صنعت می باشد.
مدل ارائه شده در این پژوهش بر اساس مفروضات زیر توسعه پیدا کرده است:
- با اضافه کردن بعد پویایی که اجازه دنبال کردن روابط متقابل گذشته، حال و پیش بینی شده بین بنگاه و عوامل تعیین کننده ساختار صنعت را می دهد، مدیران می توانند سطح تغییرات صنعت را شناسایی نمایند.
- تقویت ابزار پورتر در جهتی که بتواند تأثیرات مثبت و منفی عوامل تعیین کننده صنعت را بر عملکرد بنگاه ببیند می تواند منجر به استفاده بهینه از روابط متقابل بالقوه گردد.
به زعم نویسندگان این مقاله، چارچوب بهبود یافته تجربی پنج نیرو می تواند ابزاری مفیدتر برای محیط رقابتی پیچیده امروزی باشد. این چارچوب در شکل زیر نمایش داده شده است.
تجزیه و تحلیل تجربی از مفهوم پنج نیروی رقابتی
تجزیه و تحلیل تجربی از مفهوم ارائه شده پورتر با استفاده از ابزار روانسنجی INDUSTRUCT، منجر به معرفی ابعاد دیگر پویایی های زمان و مشخص شدن انواع مختلف نیروهای رقابتی که بر سودمندی شرکت اثر می گذارند شد. نتایج این مقاله، اعتبار و اطمینان چارچوب «نیروهای پنج گانه» را تایید می کند و ثبات نسبی ساختار صنعت را در طول زمان، و همچنین سطوح معنی دار تاثیر مثبت عوامل تعیین کننده ساختار صنعت را در کارایی یک سازمان نشان می دهد.
